Czy można przedawkować lizynę w suplementacji?
Lizyna należy do grupy aminokwasów egzogennych, a więc takich, których organizm nie jest w stanie wyprodukować sam. Ten aminokwas ma bardzo szerokie działanie na organizm, dlatego niektórzy ludzie są zagrożeni jego niedostateczną podażą.
Najważniejszym źródłem lizyny jest pożywienie, dopiero w drugiej kolejności powinno się brać pod uwagę suplementację. Głównymi i najbardziej bogatymi produktami żywnościowymi w lizynę są produkty zwierzęce. Z tego powodu weganie są grupą, która powinna martwić się o jej niedobór.
Źródła pokarmowe
Produkty najbogatsze w lizynę to:
- jaja
- ryby
- mięso
- produkty mleczne
- białka serwatkowe
- żelatyna
a także w:
- migdałach
- kakao
- kaszy gryczanej
- czerwonej fasoli
- zielonym groszku
- pietruszce
- sezamie
Funkcje lizyny w organizmach żywych
Lizyna jest aminokwasem o bardzo szerokim spektrum działania, w tym:
- namnażania komórek
- wspomagania gojenia ran
- powstawania nowych naczyń krwionośnych
Lizyna jest jednym z głównych aminokwasów, które budują białko kolagenowe.
Nic zatem dziwnego, że jej niedobór jest problematyczny. Kolagen to białko, które w organizmach żywych znajdziemy między innymi w:
- skórze
- ścięgnach
- chrząstkach
- kościach i zębach
- naczyniach krwionośnych
Niedobór aminokwasów uczestniczących w biosyntezie kolagenu doprowadza do wielu chorób przewlekłych, braku możliwości regeneracyjnych, urazów czy osteoporozy – tak, ponieważ kolagen buduje rusztowanie kości oraz zębów, dlatego są one tak wytrzymałe, a przy tym odporne na złamania poprzez swoją sprężystość.
Obok naszego cudownego aminokwasu do biosyntezy kolagenu potrzebna jest również witamina C oraz prolina – również aminokwas.
W obecnych czasach poza problemem dostępności lizyny rozpoznaje się szereg chorób genetycznych odpowiedzialnych za problemy z tymi strukturami. Do chorób związanych z nieprawidłowościami w budowie kolagenu możemy zaliczyć na przykład Zespół Alporta, Zespół Ehlersa-Danlosa czy epidermolizę pęcherzową. Zaliczana jest tu również łamliwość kości i szkorbut. W przypadku większości tych chorób zostały zidentyfikowane geny, które towarzyszą zazwyczaj danym jednostkom chorobowym.
Namnażanie komórek i gojenie się ran
Lizyna (jako chlorowodorek lizyny) wykazała się pod względem szybkości i jakości gojenia się ran, w tym ciężko gojących się ran, jak stopa cukrzycowa, gdzie dawała znaczną poprawę. W preparatach histopatologicznych uzyskano znaczne pogrubienie warstwy skórno-naskórkowej, co sugeruje namnażanie się keratynocytów.
Angiogeneza – powstawanie nowych naczyń krwionośnych
Postulowano, że lizyna działa prawdopodobnie jako cząsteczka wiążąca między komórkami i jest to czynnik wzrostu promujący rozmnażanie komórek. Zjawisko jednak nie jest jeszcze dokładnie poznane. Nie ma jednak wątpliwości, że dodatek tego aminokwasu przy jakiejkolwiek rekonwalescencji będzie niedługo postępowaniem proceduralnym.
Lizyna sposobem na konserwowanie żywności?
W badaniach lizyna okazała się interesującym dodatkiem do żywności. Stosowana jest jako środek konserwujący.
Lizyna okazała się skutecznie hamować produkcję toksyny A i B, wytwarzane przez Clostridium Difficile, czyli bakterię beztlenową wytwarzającą przetrwalniki, bardzo trudną w leczeniu.
Bakteria ta niekontrolowanie rozrasta się w przewodzie pokarmowym człowieka w następstwach antybiotykoterapii o szerokim spektrum działania.
Skutkiem rozwoju tej bakterii w przewodzie pokarmowym jest rzekomobłoniaste zapalenie jelit.
Obecna lekooporność tej bakterii na leczenie antybiotykami spowodowała wiele problemów w całkowitym jej wyleczeniu.
Źródła:
- Wikipedia: Kolagen.
- Poradnik Zdrowie: Lizyna: właściwości i występowanie.
- Angiogenesis induced by hepatocyte growth factor in non-infarcted myocardium and infarcted myocardium: up-regulation of essential transcription factor for angiogenesis, ets.
- The treatment of slowly healing wounds with collagen and growth factors.
- Manipulating angiogenesis against vascular disease.
- Inhibition of enhanced toxin production by Clostridium difficile in biotin-limited conditions.
- Gabriel Virella, Mikrobiologia i choroby zakaźne, Wrocław: Wydawnictwo Urban & Partner 2000.