Arginina jest jednym z aminokwasów zaliczanych z jednej strony do egzogennych, z drugiej zaś do endogennych. Najlepsze określenie to „względnie egzogenna”.
Poziom jej biosyntezy zależy od spożycia jej prekursorów – kwasu glutaminowego i proliny.
Arginina ma charakter zasadowy. Uczestniczy w przemianach azotowych: przenosi azot w cyklu mocznikowym oraz uczestniczy w syntezie kreatyniny.
Najważniejszym źródłem argininy jest pożywienie. Często stosuje się ją również w suplementacji.
Naturalne źródła argininy
Pokarmy najbogatsze w argininę to:
- nasiona sezamu
- orzechy włoskie
- nasiona słonecznika
- migdały
- soczewica
- orzechy laskowe
- orzeszki ziemne
- kasza gryczana
- mięso wołowe
Nieco mniej zasobne w ten aminokwas są: jaja, płatki owsiane, łosoś czy białka serwatkowe, o ile nie zostały dodatkowo nią wzbogacone.
Rola w organizmie człowieka
Arginina odgrywa znaczącą rolę w biosyntezie białka; uwagę zwraca też możliwość uczestniczenia endogennego hormonu wzrostu, glukagonu oraz insuliny. Pula tego aminokwasu w naszym organizmie zależy głównie od jego podaży w diecie, a na drugim miejscu od rozkładu białek wewnątrzustrojowych. Szacuje się, że przeciętny człowiek zjada jej od 3–6 gramów dobowo.
W wyniku trawienia tylko 50% argininy trafia do krwiobiegu, i w zależności od stanu fizjologicznego i spożycia produktów bogatych w argininę otrzymujemy wartości referencyjne tego aminokwasu na poziomie 95–250 µmol na litr osocza.
Tlenek azotu
Najważniejszym aminokwasem przy produkcji tlenku azotu (NO) jest właśnie arginina.
Tlenek azotu ma wiele funkcji w naszym organizmie, jednym z najbardziej znanych przez ludzi w obecnych czasach jest rozszerzenie naczyń krwionośnych. Jest to początek listy zalet tej substancji. Tlenek azotu uczestniczy również w regeneracji uszkodzonych włókien mięśniowych i ich wzroście.
Do innych zalet należą:
- zmniejszenie oporów naczyniowych,
- przekazywanie impulsów w mózgu i autonomicznym układzie nerwowym,
- wpływ na działanie układu immunologicznego,
- udział w gojeniu ran,
- zmniejszeniu stanów zapalnych.
Co arginina ma wspólnego z kreatyną?
Kreatyna to właśnie jeden z ważniejszych, jak nie najważniejszych, metabolitów argininy. Jest ona syntetyzowana w nerkach oraz w wątrobie i trzustce.
Kreatyna ma istotny wpływ na wzrost zdolności wysiłkowych.
Kreatyna wpływa też na obniżenie poziomu kwasu mlekowego, zatem nie doprowadza do kwasicy. W przypadku sportowców pozwala to na większe obciążenia treningowe, co wpływa na zwiększenie masy mięśniowej.
Arginina a cukrzyca
Podanie argininy zwiększa intensywność cyklu mocznikowego, zatem zwiększa wydalanie amoniaku z organizmu. Niższy poziom amoniaku, to niższy poziom kwasu moczowego. Ten fakt przyda się być może ludziom z wysokim kwasem moczowym, który został uznany za zwiastun cukrzycy typu II.
Ryzyko wystąpienia cukrzycy wśród pacjentów z podagrą wyniosło 9,5 na 1000 osób. W ogólnej populacji wynik ten wynosi 6,7. Niestety większe ryzyko dotyczy jednak kobiet.
Na rozwój zaburzeń gospodarki węglowodanowej mają wpływ upośledzona czynność nerek oraz przewlekły stan zapalny.
Wyniki badań klinicznych i eksperymentalnych są obiecujące, wskazują na możliwość suplementowania argininy w prewencji i leczeniu powikłań przewlekłych cukrzycy.
To nie koniec! Arginina powoduje wzrost wrażliwości komórek na insulinę, co związane jest ponownie ze wzrostem tlenku azotu. Fakt ten również przyda się osobom z trudno gojącymi się ranami w skutek konsekwencji cukrzycy. Tlenek azotu przyspiesza też gojenie się właśnie takich ran.
Źródła
- Krzysztof Durkalec-Michalski, Jan Jeszka, Czy suplementacja argininą jest skuteczną metodą wspomagania zdolności wysiłkowych w sporcie?, Studia Periegetica, Zeszyty Naukowe Wielkopolskiej Wyższej Szkoły Turystyki i Zarządzania w Poznaniu, Nr 6/2011, s. 101–110.
- Paweł Jóźków, Marek Mędraś, Hormon wzrostu i IGF-1 jako substancje dopingujące w sporcie wyczynowym, Endokrynologia Polska
- mgr inż. Wojciech Kłys, Arginina – wszechstronny aminokwas, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.
- Marta Matuszak, Joanna Suliburska, Rola argininy w prewencji i leczeniu chorób metabolicznych, Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
- Independent impact of gout on the risk of diabetes mellitus among women and men: a population-based, BMI-matched cohort study.
super